به گزارش «اخبار خودرو»،عدم شناخت کافی برخی از تایرفروشان ایرانی از ساختار و استانداردهای تایر، علاوه بر تحمیل برخی هزینههای سنگین به مالکان خودرو، در برخی موارد جان آپاراتی ها را نیز به خطر میاندازد. کافی است نیمنگاهی به حوادث ناشیاز استفاده یا نصب تایر بیندازیم تا مشخص شود ناآگاهی افراد شاغل در این صنف چه هزینههای سنگینی را برای خود و حتی مشتریان به همراه دارد. مواردی مانند عدم نصب صحیح تایر در رینگ، عدم رعایت مسائل فنی و ایمنی در مراکز خدماتی تایر و...که باعث بروز حوادث بسیاری در مراکز سرویس تایر در کشور شده است. جدای از این بحث عدم آگاهی بسیاری از تایرفروشان از اصول فنی تایر باعث میشود هنگام فروش به مشتری، مشاوره درستی برای انتخاب بهترین گزینه ارائه نشود و هنگام استفاده مشکلاتی برای خودرو و سرنشینان آن ایجاد کند.
با گسترش فضای مجازی، فیلمهای مرتبط با عدم رعایت نکات ایمنی در زمان ارائه خدمات تایر که منجر به صدمه یا فوت شخص میشود نیز درحال انتشار است که نشان میدهد رعایت برخی اصول ایمنی در این کار بهواسطه عدم آگاهی لازم و پشت سرنگذاشتن دورههای آموزش فنی و ایمنی، نادیده گرفته میشود.
قطعا کسانی که بهنوعی با خدمات تایر و وسائل نقلیه سروکار دارند، باید در مورد مسایل ایمنی خدمات تایر آگاهی داشته باشند. عدم توجه به آنها ممکن است خطر وقوع سوانح جدی و حتی مرگ را بهدنبال داشته باشد. هرچقدر ساختار یک تایر خوب باشد و انبارداری اصولی و استاندارد نیز رعایت شده باشد، رعایت نکات ایمنی باید انجام شود.
پیشنهادهای دردسرساز برای مردم
متاسفانه در ایران برخی فروشندگان تایر بدون هیچ شناختی از ساختار تایر، اطلاعات نادرستی به مصرفکنندگان ارائه میکنند که تبعات آن در برخی موارد جبرانناپذیر است. درواقع هرگونه مشاوره نادرست و پیشنهاد تایر غیراصولی به خریدار میتواند بهعنوان یک مبحث حقوقی دیده شود. اگر هنگام خرید تایر، فروشنده نسبتبه خودرو خریدار، تایر مناسب از لحاظ ساختار یعنی تناسب با رینگ استاندارد، سری سرعت و ... بیتوجه باشد و تایر غیراستاندارد به خریدار عرضه کند، درصورت بروز حادثه برای خودرو یا سرنشین، باید با فروشنده مربوطه بهدلیل مشاوره نادرست، برخورد حقوقی شود و این شکایت حق مشتری است.
بهعنوانمثال بهدلیل عدم شناخت از ساختار تایرهای رادیال تیوبلس (بدون تیوب)، برخی افراد، تایر14-650 را که تایری با ساختار بایاس و تیوبدار است، بهجای تایر تیوبلس به مشتری پیشنهاد می دهند یا بدلیل آشنا نبودن از ساختار تایر و کاربرد مصرف آن، تایرهای کامیونی را بهجای اتوبوسی و برعکس پیشنهاد میدهند که این اقدام با جان و سلامت سرنشینها مرتبط است. چنین مواردی یا بهدلیل عدم شناخت ساختار تایر است اما برخی افراد بهرغم آگاهی از ساختار تایر اما برای کسب سود بیشتر، اقدام به اینکار میکنند که در هر دو مورد نیاز به بررسی و اقدامات اصلاحی متناسب دارد.
مبحث ایمنی فقط برای سلامت سرنشین و مصرفکننده نیست بلکه این موضوع در مورد کسانی که در نصب تایرهای سنگین نیز فعالیت میکنند مهم است. بهعنوان مثال مراکز خدمات تایرهای وانتی بدلیل حساسیتهای موجود در تایر و زمان رینگشدن، ضمن رعایت دستورالعملهای مرتبط با ساختار تایر (تیوبلس- تیوبدار)،هنگام تنظیم فشار باد تایر، بهمنظور رعایت مسائل ایمنی باید از قفسههای محافظ استفاده کنند تا اگر تایر دچار حادثه شد به اپراتورصدمه جانی وارد نشود.
متاسفانه بارها در کشور بهدلیل عدم رعایت موارد ذکرشده شاهد حوادث ناگوار و جبرانناپذیر بودهایم و تاکنون نیز نهاد و یا سازمانی نسبت به ایجاد ساختار و استاندارد یکسان اقدامی انجام نداده است.
البته مشارکت پلیس راهور در صنعت تایر، تاثیر بسزایی در اجرای این فرهنگسازی خواهد داشت بهعنوان مثال در ترکیه که استفاده از تایرهای زمستانی یا دارای شاخص M&S در فصلهای پاییز و زمستان در جادههای کوهستانی اجباری است.
رانندگانی مجاز به تردد در این جادهها هستند که تایر خودرویشان دارای این شاخص باشد. در غیر اینصورت پلیس از تردد ان خودرو جلوگیری خواهد کرد. رانندگان ایرانی نیز با اطلاع از این موضوع، در زمان حضور در این کشورها، باید نسبت به تطبیق تایر خود با استانداردهای مرتبط اقدام کنند. اما آیا این قانون در کشور اجرا میشود یا خیر؟ شواهد نشان میدهند این قانون در جادههای کوهستانی ایران لازمالاجرا نیست اما برای اجرای این قانون، مشارکت پلیس راهور نیاز است.
همچنین میتوان با مشارکت پلیس راهور از حرکت خودرویی که سایش تایر آن به شاخص TWI (شاخص ساییدگی) رسیده و ترمزگیری آن کاهش یافته است، جلوگیری شود.
موارد مطرحشده بخشی از ضعفهای موجود در فرآیند فروش تایر تا زمان مصرف آن است و موارد دیگر مانند نصب درست تایرهای جهتدار، نصب صحیح تایرهای نامتقارن، تعمیر اصولی و استاندارد تایر معیوب، نحوه انبارداری درست تایر و تیوب (بهویژه در انبارهای عمومی و فضای باز) و ... که هر کدام تاثیرگذار هستند.
تایرفروشی؛کسبوکاری که نیاز به دانش بالا دارد
لازم است کمیتهای متشکل از سازمان ملی استاندارد، انجمن صنفی تایر، اتحادیه فروشندگان لاستیک، روغن و پنچرگیران و پلیس راهور ایجاد شود و با برگزاری جلسات منظم نسبت به بررسی و اقدامات لازم در مورد برطرف کردن ضعفهای موجود در فرآیند فروش تایر به مشتری تا زمان نصب آن و استفاده در زیر خودرو اقدام کنند. همچنین باید با فرهنگسازی و تهیه دستورالعملهای ایمنی نسبتبه رفع موانع موجود، طی یک برنامه زمانبندی اقدام شود. هرچند در سالهای اخیر اتحادیه فروشندگان لاستیک، روغن و پنچرگیران دورههای آموزشی برای متقاضیان جدید دریافت جواز کسب، برگزار کرده است اما پیشنهاد میشود سر فصل این دورهها، در کمیته مذکور مورد تصویب قرار بگیرد و تمام اتحادیههای مرتبط در سراسر کشور بهصورت یکپارچه نسبت به اجرای آن اقدامات کنند.
بیتوجهی به رعایت و اجرای این موارد که با سلامت سرنشینان وسایل نقلیه مرتبط هستند، بهعنوان ضعفهای موجود در این فرآیند بیان میشوند اما لازمه رفع آنها ابتدا فرهنگسازی و سپس اجرای قانون است. برای آموزش، حضور کارشناسان باتجربه در این صنعت میتواند گامی موثر در فرهنگسازی باشد.
خروجی این کمیته باید نتایج زیر را بههمراه داشته باشد:
1- صدور یا تمدید جواز کسب، پس از طی مراحل آموزش، منوط به ارزیابی دانشفنی، بررسی تجهیزات مرتبط با خدمات تایر، ایمنی و انبارداری تایر و کسب امتیاز لازم باشد.
2- الزام پلیس راهور بر استفاده از تایر متناسب با شرایط فصلی
3- جلوگیری از تردد خودروهایی که دارای تایر با شاخص ساییدگی غیراستاندارد هستند.
4- ممیزی و ارزیابی کیفی و ایمنی از مراکز خدمات تایر وانتی به بالا به منظور کاهش صدمات جسمی و جانی
5- برقراری ارتباط با سازمان فنی و حرفه ای بمنظور گسترش آموزش
بهعنوانمثال در زمان الزام به استفاده از کمربند ایمنی در خودرو، کسی تصور نمیکرد این قانون اجرا شود اما فرهنگسازی و مشخص بودن متولی اجرای این دستورالعمل به همراه صبر، منجر به موفقیت قانون استفاده از کمربند ایمنی در جامعه شد.
با آموزش نیروی انسانی وکارورزی در مهارتهای شغلی مرتبط با صنعت تایر، میتوانیم در کاهش این حوادث موثر واقع شویم.
نویسنده:حمید ذوالفقاری